Traditioneel sluit het San Antonio Breast Cancer Symposium af met enkele ‘Year in Review’-presentaties. Vooraanstaande artsen en onderzoekers bespreken daarin de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van borstkankeronderzoek en -behandeling van het afgelopen jaar. Internist-oncoloog dr. Marleen Kok, Antoni van Leeuwenhoek te Amsterdam, viel dit jaar als eerste Nederlander ooit deze eer te beurt.
“Ja, heel bijzonder en vooral eervol om hiervoor te worden uitgenodigd. Vooral als je - voor zover enkele zeer ervaren collega’s kunnen nagaan - de eerste Nederlander ooit bent die hiervoor werd gevraagd. Het zijn toch vooral Amerikanen die hiervoor in aanmerking komen. Dat ik daar als Europeaan, en nog wel afkomstig uit het kleine Nederland, tussen sta, is natuurlijk heel erg leuk. Veel collega’s uit het Antoni van Leeuwenhoek en ook elders uit het land meldden me dat ze trots waren op het feit dat ik deze prestigieuze voordracht heb mogen houden”, aldus Marleen Kok.
Voorbereiding
Je kunt het voorbereiden van een ‘Year in Review’-voordracht wel een beetje vergelijken met het voorbereiden van een oudejaarsconference, is de ervaring van Kok. “Ik kreeg begin 2022 een e-mail van de wetenschappelijke commissie van het congres met de vraag of ik de ‘Year in Review’-voordracht wilde houden over het onderwerp early breast cancer. Het is de bedoeling dat je dan in een klein half uur een overzicht geeft van de belangrijkste ontwikkelingen die het afgelopen jaar op dat gebied wereldkundig zijn gemaakt in de vorm van publicaties in vakbladen en/of presentaties tijdens eerdere congressen. Het hele jaar ben ik daardoor bezig geweest met het maken van notities over alles waarvan ik dacht dat het eventueel vermeldenswaardig kon zijn in mijn voordracht. Daarbij heb ik ook gelet over welke artikelen en presentaties zich op social media discussies ontsponnen. Vanaf pakweg oktober ben ik gaan ‘buurten’ bij collega’s, waaronder ook chirurgen, radiotherapeuten, et cetera. Om mijn blik verder te verruimen en om te peilen welke onderwerpen hen dit jaar zijn opgevallen en welke onderwerpen bij hen spelen. Daarna was het een kwestie van schiften en een verhaal opbouwen.”
Vinger op de zere plek
In dat verhaal nam Kok de ruimte om de vinger af en toe op de zere plek te leggen en/of haar eigen mening te poneren. “Zo vind ik het teleurstellend dat, ondanks een karrenvracht aan biomarkers voor patiëntenselectie waarover de afgelopen jaren is gepubliceerd, er nagenoeg geen biomarkers tot de dagelijkse praktijk zijn doorgedrongen. Met als gevolg dat we een deel van onze patiënten een behandeling geven die voor hen niet geschikt of niet optimaal is. Ik heb daarom opgeroepen alleen nog studies te doen waarin de patiënten vooraf aan de hand van goed gedefinieerde biomarkers worden geïncludeerd. Zodat daarna de betreffende therapie alleen gegeven kan worden aan patiënten met de betreffende biomarker. We moeten ons daar als onderzoekers hard voor maken, ook als de farmaceutische industrie hier niet warm voor loopt. En ik kon het ook niet laten te wijzen op een artikel dat dit jaar aantoonde dat geneesmiddelen die het meest bijdragen aan een betere overleving juist goedkoper zijn dan medicijnen die maar weinig bijdragen aan een betere overleving.”
Eervol en leerzaam
Al met al was het niet alleen een eervolle, maar vooral ook heel leuke klus om te doen, blikt Kok terug. “Anders dan bijvoorbeeld bij het ESMO-congres, wordt deze afsluitende sessie van het SABCS echt goed bezocht. Ik kreeg achteraf veel positieve en leuke reacties - persoonlijk of via een mailtje - van toehoorders. Waaronder niet de minsten in het vakgebied. Om het een beetje levendig te houden heb ik de verschillende onderdelen van de voordracht steeds ingeluid met een afbeelding van een modern schilderij dat ik er wel bij vond passen. Daarnaast vond ik het voor mezelf ook heel leerzaam om de ontwikkelingen van het afgelopen jaar op deze manier op een rijtje te zetten. In de hectiek van alledag kom je daar meestal niet aan toe.”
Dr. Marten Dooper, wetenschapsjournalist
Congres Up-to-date 2023 vol 8 nummer 1