Samen met 21 andere Nederlandse wetenschappers is internist-oncoloog prof. dr. Ronald de Wit (Erasmus MC, Rotterdam) eerder dit jaar benoemd tot lid van de Academia Europaea. Hij is de eerste Nederlandse internist-oncoloog die is opgenomen in dit genootschap van vooraanstaande wetenschappers.
De Academia Europaea? Wat is dat nu voor een organisatie? “Dat was, eerlijk gezegd, ook mijn eerste reactie”, glimlacht Ronald de Wit, hoogleraar Experimentele systeemtherapie van urogenitale tumoren aan het Erasmus MC Kanker Instituut. “Ik kende dit genootschap helemaal niet, net zomin als ik de mensen van de sectie Life Sciences kende die mij benaderden met de mededeling dat zij mij wilden nomineren tot toetreding. Dit maakt wel meteen duidelijk dat het lidmaatschap van de Academia Europaea geen ‘ons-kent-ons’-gebeuren is.”
Een blik op de website van de Academia Europaea (www.ae-info.org) leert dat dit wetenschappelijke genootschap in 1988 is opgericht in Cambridge op initiatief van de toenmalige ministers van Onderwijs en Wetenschap van de leden van de Europese Unie. Doelstelling van de Academia is het bevorderen van goed wetenschappelijk onderzoek en onderwijs, als ook het op basis van wetenschappelijke kennis en inzichten gevraagd en ongevraagd adviseren van nationale en internationale overheden en organisaties over actuele vraagstukken. De Wit: “Om een voorbeeld te geven: afgelopen zomer is op verzoek van Eurocommissaris Margrethe Vestager door de Academia een denktank ingesteld die volgend jaar een advies gaat leveren over het succesvol inzetten van artificiële intelligentie in het wetenschappelijk onderzoek, rekening houdend met de Europese waarden. Andere voorbeelden zijn een rapport over hoe om te gaan met de toenemende vergrijzing in Europa, en – naar aanleiding van de COVID-19-pandemie – een webinar over hoe Europa zich kan voorbereiden op een toekomstige pandemie of gezondheidsbedreigend terrorisme.”
Nobelprijswinnaar
Ten tijde van de eerste jaarlijkse Plenary Meeting omvatte de Academia Europaea 627 leden. Inmiddels telt de ledenlijst zo’n 5.300 namen van prominente Europese wetenschappers, waarvan er ruim 800 zijn overleden. Onder die laatsten bijvoorbeeld de Nederlandse historicus Hermann von der Dunk, psycholoog Willem Wagenaar, geneticus Hans Galjaard en immunoloog Johannes van Rood. Het hoogst gedecoreerde Nederlandse Academielid is momenteel chemicus Ben Feringa, die in 2016 samen met zijn collega’s Jean-Pierre Sauvage en James Fraser Stoddart werd onderscheiden met de Nobelprijs voor Chemie.
“De ledenlijst van de Academia bestrijkt alle takken van wetenschap”, vertelt De Wit. “Van wiskunde tot economie, van taalwetenschappen tot geneeskunde en van biochemie tot rechtswetenschap. Denk aan wetenschappers als Robbert Dijkgraaf en – iets dichter bij ons vakgebied – Piet Borst en René Bernards. Allemaal mensen die binnen hun eigen vakgebied behoren tot de mondiale top. Lid worden van de Academia Europaea kan overigens alleen als andere leden jou daarvoor nomineren.”
Behandellandschap veranderd
In zijn geval berust de nominatie van De Wit op de onderzoeksprestaties die hij al ruim dertig jaar vanuit het Erasmus MC heeft geleverd op het gebied van het verbeteren van de behandeling van patiënten met urogenitale tumoren. “Sinds het begin van de jaren 90 van de afgelopen eeuw ben ik betrokken geweest bij tal van klinische studies die het behandellandschap voor patiënten hebben veranderd. Dat begon bij de behandeling van zaadbalkanker. Gaandeweg breidde zich dat uit tot studies met nieuwe medicijnen voor de behandeling van blaas- en prostaatkanker, bijvoorbeeld de huidige platinum/gemcitabineschema’s, de immunotherapie met pembrolizumab bij blaaskanker en de behandeling met docetaxel, cabazitaxel en enzalutamide bij prostaatkanker. Dat heeft behandelschema’s opgeleverd die nu nog steeds de standaard vormen van de behandeling.
Voor alle drie deze tumoren heb ik tot nu toe aan zo’n tachtig tot 100 wetenschappelijke publicaties bijgedragen. Die invloed op het behandellandschap van drie vormen van kanker maakt het onderzoek vrij uniek.” Daarnaast heeft De Wit ook bijgedragen aan het verbeteren van de anti-emeticaschema’s tijdens behandeling met chemotherapie. “Ook die studies hebben geleid tot de registratie van nieuwe, beter werkende geneesmiddelen, zoals aprepitant. Daarvan profiteren nog steeds heel veel oncologische patiënten.”
Enorme eer
Na een procedure van ongeveer een half jaar – “Je moet eerst documentatie aanleveren die de aanvraag door de Academieleden die jou nomineren onderbouwt. De Chair van de sectie waartoe jouw vakgebied behoort legt vervolgens de nominatie voor aan de Board van de Academia. Indien deze akkoord gaat, krijg je een formele uitnodiging tot het accepteren van het lidmaatschap.” – is De Wit sinds afgelopen mei, samen met 21 andere Nederlandse wetenschappers, waaronder hoogleraar Endocriene Oncologie Wouter de Herder en emeritus hoogleraar Functionele Beeldvorming Jelle Barentsz, officieel als nieuw lid toegetreden tot de Academia Europaea.
“Uiteraard beschouw ik dit lidmaatschap als een enorme eer en een erkenning voor mijn wetenschappelijke werk. Maar, zoals gezegd, de Academia Europaea is ook voor mij nu nog deels een black box. In oktober worden in München tijdens de Annual Conference van de Academia alle nieuwe leden welkom geheten. Eerlijk gezegd denk ik dat ik na die bijeenkomst een beter beeld heb van wat het lidmaatschap van de Academia Europaea precies gaat inhouden en hoe ik daar een bijdrage kan leveren.”
Dr. Marten Dooper, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2023 vol 14 nummer 5
DEEL DIT ARTIKEL:
