Beeldvormende technieken zoals CT en MRI zijn onmisbaar geworden in de dagelijkse praktijk van de oncoloog. Tot nu toe is dit het vakgebied van de radioloog die hiervoor is opgeleid. Een nieuwe standaard binnen de opleiding voor radioloog zouden de apps kunnen worden die dr. Wouter Veldhuis, radioloog in het UMC Utrecht, in samenwerking met collegae ontwikkelde, het zogenoemde doRadiology-concept. Daarnaast zijn deze apps informatief voor verwijzers die meer willen weten van radiologie.
Beeldvorming wordt binnen de oncologie gebruikt voor diagnostiek, om het effect van behandelingen mee te vervolgen en in toenemende mate ook voor prognostische doeleinden. Daarnaast is er door de betere beschikbaarheid van geavanceerde beeldvormende apparatuur en de explosieve groei van het aantal beelden dat beschikbaar komt uit individuele onderzoeken, een toenemende aandacht voor de interpretatie van deze onderzoeken.
Leren door te doen
Radioloog dr. Wouter Veldhuis is naast radioloog ook programmeur en ontwikkelaar van een serie apps voor de iPhone en de iPad, waarmee je zelf radiologiebeelden leert interpreteren.
Momenteel wordt een AIOS Radiologie opgeleid door vijf jaar lang zelf beeldvormend onderzoek te bekijken en daarna te bespreken met een radioloog. Als een radioloog eenmaal klaar is met zijn opleiding heeft hij ongeveer 10.000 uur achter een werkstation gezeten en beelden bekeken. Verwijzers willen ook graag meer weten van radiologie, maar voor hen is het niet mogelijk om hele dagen achter een radiologiewerkstation plaats te nemen. Onderwijs op het gebied van de beeldvorming bestaat daarom vooral uit lezen over het vak van de radioloog in leerboeken. Het zelf interpreteren van beelden komt niet of nauwelijks aan de orde.
Met de komst van de iPad en iPhone zijn de mogelijkheden om dit onderwijs vorm te geven echter radicaal veranderd. “Op de iPad is het mogelijk om in het hoofd van een radioloog te stappen en je mee te laten nemen in alle stappen van de interpretatie, alsof je zelf achter een werkstation zit met de expert naast je” aldus Veldhuis. Het essentiële verschil tussen een leerboek Radiologie ‘oude stijl’ en het doRadiology-concept van Veldhuis, is dat de lezer op de iPad vrijwel alle mogelijkheden voorgeschoteld krijgt om naar de beelden te kijken die de radioloog ook heeft. Zo is het mogelijk om door sets beelden te bladeren, de beelden te vergroten en ze anderzins te manipuleren. Het is expliciet de bedoeling om eerst zelf naar de beelden te kijken, en dan het commentaar van de radioloog te lezen. Deze neemt de lezer vervolgens mee in de interpretatie van het onderzoek en wijst relevante bevindingen aan op het scherm van de iPad. Daarnaast is het mogelijk om direct vanuit de app relevante literatuur te raadplegen via PubMed.
Nieuwe standaard
Veldhuis vertelt dat dit concept het mogelijk maakt om veel efficiënter de principes van de radiologie over te brengen, zowel aan verwijzers, als aan radiologen in opleiding. “Het is alsof je naast de radioloog zit”.
Op dit moment zijn er drie verschillende apps beschikbaar. Een app over de interpretatie van abdominale CT’s van relatief hoog radiologisch niveau. Een andere app over thoraxradiologie die specifiek gericht is op niet-radiologische medisch specialisten. Hiervan is het klinisch niveau direct hoog en de radiologische inhoud dekt alles van thoraxfoto’s tot HRCT’s. De meest recent uitgekomen app behandelt de fundamenten van de thoracale en cardiovasculaire beeldvorming en is gericht op iedereen die arts is, maar nog niet veel ervaring heeft met het onderwerp.
Maar er komt nog veel meer aan. Zo wordt onder andere gewerkt aan een geïllustreerde atlas over stadiering van gynaecologische tumoren. Voorbeelden van alle FIGO-stadia worden gepresenteerd aan de hand van echte casus. “Het gaat dus niet om dat ene plaatje dat net niet overeenkomt met de beelden van je eigen patiënt, maar om het volledige onderzoek, alle relevante MRI-, CT- en PET-series, inzichtelijk gemaakt door uitgebreid commentaar van de expert”, aldus Veldhuis.
Veldhuis is ervan overtuigd dat dit soort apps de nieuwe standaard worden voor radiologie-onderwijs. Hij is niet de enige die dit vindt. Het vaktijdschrift Radiology heeft een zeer lovende review geschreven over zijn eerste app – Diagnostic Radiology Abdomen Dynamic, geschreven met collega dr. Maarten van Leeuwen. “Het was het eerste eBook ooit dat door dit tijdschrift werd gereviewd, en het kreeg het predicaat highly recommended. Dat is een grote eer.” Daarnaast worden zijn apps ook gezien als de standaard op het prestigieuze forum iMedicalapps.com, een website met reviews over medische apps; en zijn zowel dit jaar als vorig jaar apps genomineerd voor Best Radiology Mobile App door het Amerikaanse radiologenforum AuntMinnie.com.
“Het is mooi om te zien dat er zoveel interesse is in medische beeldvorming. De radioloog heeft toch altijd een wat zonderling imago gehad; beelden interpreteren in het halfduister zonder echt patiëntencontact.” Dat beeld is echter snel aan het veranderen. De huidige beeldvormende technieken maken het mogelijk ontzettend kleine anatomische en pathologische details in het lichaam zichtbaar te maken. Het gaat overigens ook niet meer alleen om anatomie, maar ook fysiologische processen zoals diffusie, perfusie en metabolisme. “Daarmee staat de radioloog centraal in de behandeling van de kankerpatiënt.”
Op de vraag hoeveel apps er nog gaan komen, antwoordt Veldhuis: “Dit is pas het begin. Er heeft zich al een aantal auteurs gemeld voor apps op andere gebieden. De mogelijkheden van het platform zijn uniek. Je kunt kennis zeer efficiënt overbrengen, zodat je die daadwerkelijk in de praktijk kunt gebruiken.”
Links
http://doRadiology.com
http://itunes.com/apps/bestapps
Oncologie Up-to-date 2014 vol 5 nummer 5
DEEL DIT ARTIKEL:
