Een deel van de patiënten met maagcarcinoom ontwikkelt peritoneale metastasen, waarvan behandeling lastig is. Systemische chemotherapie is vaak niet effectief en cytoreductieve chirurgie - eventueel gecombineerd met hypertherme intraperitoneale chemotherapie (HIPEC) - gaat gepaard met een hoge morbiditeit en mortaliteit. Tijdens het European Gastric Cancer Congress presenteerde dr. René Thieme (Leipzig, Duitsland) de eerste resultaten van een nieuwe techniek voor de behandeling van peritoneale metastasen: pressurized intraperitoneal aerosol chemotherapy (PIPAC).
PIPAC is een variant op HIPEC, de techniek waarbij de buikholte wordt gespoeld met verwarmde chemotherapie. PIPAC is in feite de laparoscopische variant op HIPEC, legt René Thieme uit. Bij PIPAC wordt het chemotherapeuticum tot een aerosol verneveld in de CO2 die bij laparoscopie in de buikholte wordt gepompt. Belangrijke voordelen van deze aanpak zijn dat de procedure meerdere keren kan worden uitgevoerd bij dezelfde patiënt en dat een langdurig opname in het ziekenhuis kan worden voorkomen. En vanwege het relatief weinig belastende karakter van de ingreep kan PIPAC ook worden toegepast bij patiënten in een minder goede conditie, bijvoorbeeld patiënten met nierfalen. Een nadeel van PIPAC ten opzichte van HIPEC is dat de procedure in de operatiekamer extra maatregelen vereist ten aanzien van de veiligheid. Zo moet bijvoorbeeld een laminaire luchtstroom in de operatiekamer (van boven naar beneden) ervoor zorgen dat de uit de buikholte ontsnappende aerosol direct wordt weggezogen.1
Langere overleving
Tijdens het congres presenteert Thieme resultaten van het toepassen van PIPAC bij 24 patiënten met maagcarcinoom en peritoneale metastasen. Deze patiënten ondergingen bij elkaar 46 PIPAC-procedures, waarbij vier patiënten vier of meer PIPAC-procedures ondergingen. Gedurende deze procedures zagen de onderzoekers slechts eenmaal een bijwerking van de procedure (misselijkheid graad 1). Bij veertien patiënten - die allen minimaal twee PIPAC-procedures hadden ondergaan - is nagegaan in hoeverre de PIPAC-procedure van invloed was op het volume van de ascitis. Bij elf van deze veertien patiënten was sprake van een afname van het ascitisvolume. Patiënten die drie of meer PIPAC-procedures hadden ondergaan, vertoonden een langere mediane overleving dan patiënten die minder dan drie PIPAC-procedures hadden ondergaan (15,5 maanden versus 4,4 maanden; p=0,014, zie Figuur 1). Op basis van deze resultaten zullen in de nabije toekomst verdere studies naar het klinische effect van PIPAC worden uitgevoerd, kondigt Thieme aan.
Referentie
1. Hübner M, et al. Eur J Surg Oncol 2017;43:1102-9.
Dr. Marten Dooper, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2018 vol 9 nummer 4
DEEL DIT ARTIKEL:
