Internist-oncoloog prof. dr. Haiko Bloemendal (Radboudumc, Nijmegen) is voorzitter van de commissie DAP (drug access protocol). Dit breed gedragen initiatief moet ervoor zorgen dat patiënten met zeldzame kankers minder lang op toegang tot behandeling met nieuwe middelen hoeven te wachten, vertelde hij tijdens het tweede symposium van het Dutch Rare Cancer Platform (DRCP).
Het drug access protocol (DAP) is een nationaal protocol voor het harmoniseren van bestaande programma’s voor named patient, compassionate use en expanded access. “Het doel is patiënten met zeldzame kankers sneller toegang te laten krijgen tot nieuwe geneesmiddelen”, zegt Haiko Bloemendal. “Daarbij is het ook het doel om systematisch additionele, real-time data over de veiligheid en effectiviteit van de toepassing van deze middelen te verzamelen, in afwachting van een definitieve toelating tot het vergoedingensysteem. Zo kunnen we na een paar jaar beoordelen of we het juiste besluit hebben genomen om patiënten met het middel te gaan behandelen.”
De noodzaak hiervan is duidelijk. “Als we al iets nieuws hebben voor de behandeling van kankerpatiënten, duurt het lang voordat we het bij de patiënt hebben”, zegt Bloemendal. “Dit geldt met name waar het om zeldzame kankers gaat. Met het DAP willen we dat probleem oplossen.”
Breed gedragen initiatief
Het DAP wordt breed gedragen. Het is een initiatief van de NVMO, de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT), Antoni van Leeuwenhoek, Zorginstituut Nederland en Zorgverzekeraars Nederland.
Voorwaarden voor oncologische middelen om in aanmerking te komen voor toelating tot drug access zijn een positieve opinie van de Committee for Medicinal Products for Human Use (CHMP) of een formele registratie van het European Medicines Agency (EMA) voor de betreffende indicatie, en gepubliceerde resultaten die zijn behaald in een niet-gerandomiseerde studie. “Vaak gaat het hierbij om kleine studies”, stelt Bloemendal. “Een andere voorwaarde is de waarschijnlijkheid dat aan de nieuwe PASKWIL-criteria voor niet-gerandomiseerde studies wordt voldaan.”
Professionalisering nodig
Als sprake is van een kandidaat-middel, is het drug-access-loket er om de eerste beoordeling te doen of het middel kan worden opgenomen in drug access. Dit loket is samengesteld uit leden van de NVMO en de NVALT. “Afspraken over potentiële kandidaat-middelen worden overlegd met Zorgverzekeraars Nederland en de nationale coördinator drug rediscovery protocol (DRUP). Zij vormen de adviescommissie Drug Access.”
Het eerste medicijn dat via het DAP zijn weg heeft gevonden naar toepassing bij patiënten is cemiplimab voor de behandeling van patiënten met plaveiselcarcinoom van de huid die niet in aanmerking komen voor chirurgie of radiotherapie. De eerste vier maanden komen de kosten van de behandeling voor rekening van de fabrikant. “Bij gebleken effectiviteit neemt de zorgverzekeraar de vergoeding over”, vertelt Bloemendal.
Op termijn zullen andere oncologische middelen aan het protocol worden toegevoegd. De bedoeling is dat er een overzicht komt voor alle betrokkenen waar named patient-programma’s aangeboden worden, zodat behandelaars weten waar ze eventueel patiënten naartoe kunnen verwijzen. Verdere professionalisering van het DAP is nodig, stelt Bloemendal. “Een belangrijk onderdeel hiervan is ook communicatie”, zegt hij.
Drs. Frank van Wijck, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2022 vol 13 nummer 3
DEEL DIT ARTIKEL:
