Waar voorheen kankeronderzoek zich voornamelijk richtte om fouten in het DNA van agressieve tumorcellen op te sporen, blijkt uit een recente publicatie van het VUmc Cancer Center Amsterdam en het Hubrecht Instituut in het vooraanstaande tijdschrift Cell dat ook tumorcellen zonder deze mutaties agressief kunnen worden. Deze gezamenlijke ontdekking van beide instituten heeft mogelijk vergaande consequenties voor toekomstige diagnostiek en antikankertherapie.
Onderzoekers in de laboratoria van VUmc Cancer Center Amsterdam (VUmc CCA), geleid door Michiel Pegtel en Tom Würdinger, zijn al geruime tijd bezig om de communicatie tussen tumorcellen onderling en de communicatie tussen tumoren en gezond weefsel beter te begrijpen. Het is al enige tijd duidelijk dat gezonde cellen in en rond tumoren sterk worden beïnvloed door agressieve tumorcellen, bijvoorbeeld door de bloedvorming van de tumor te bevorderen of immuuncellen te ontregelen.
Dat gemuteerde agressieve tumorcellen ook minder agressieve tumorcellen beïnvloeden om uitzaaiingen te bevorderen en dat dit gebeurt door uitwisseling van genetisch materiaal werd tot voor kort niet voor mogelijk gehouden. Fundamenteel onderzoek middels verfijnde microscopische technieken in muizenmodellen, zoals die ontwikkeld worden bij het Hubrecht Instituut, maken het volgens wetenschappers Pegtel en Würdinger mogelijk om veel gerichter onderzoek te doen bij kankerpatiënten.
Het onderzoek van VUmc CCA spitst zich vooral toe om de nieuwe vorm van communicatie tussen tumorcellen vervolgens te vertalen naar klinische toepassingen. Voor vele tumortypes was bekend dat er genetisch materiaal in de bloedbaan en urine van patiënten terecht kwam. Het ‘hoe’ en ‘waarom’ bleef echter onduidelijk. Tom Würdinger heeft methodes ontwikkeld om deze eigenschap van tumoren te gebruiken om sneller te bepalen welke therapie toegepast dient te worden. Michiel Pegtel heeft aanwijzingen dat genetisch materiaal in de bloedbaan van kankerpatiënten kan voorspellen of een gekozen therapie goed aanslaat of juist niet.
Het gepubliceerde onderzoek sterkt het vermoeden dat dit soort methodes, ook wel ‘liquid biopsies’ genaamd, door onafhankelijk onderzoek zal worden bevestigd, hetgeen toepassingen in de kliniek sneller mogelijk kan maken.
Bron: VU medisch centrum