Een online interventietool moet werkgevers gaan helpen bij de begeleiding en re-integratie van een werknemer met kanker. De eerste ervaringen met deze zogeheten ‘MiLES-interventie’ zijn positief. Dr. Michiel Greidanus, Amsterdam UMC, wil het effect hiervan aantonen met een gerandomiseerd onderzoek en de interventie vervolgens stevig gaan inbedden in de praktijk.
Michiel Greidanus, opgeleid als bewegingswetenschapper, raakte tijdens zijn studie betrokken bij onderzoek naar het effect van bewegingsprogramma’s op het herstel na kanker. In 2015 startte hij een promotietraject op het onderwerp werk en kanker. “Hoe kunnen werkgevers mensen met een kankerdiagnose succesvol terug laten keren naar hun werk?” Op dit onderzoek promoveerde hij in februari 2021.
Re-integratie van oncologische patiënten is vaak complexer dan bij andere aandoeningen. “Dat komt onder andere doordat bij kanker de behandeling, zoals chemotherapie en operaties, vaak ziekmakend is, waardoor patiënten aan het einde van hun behandelperiode fysiek het zwakste zijn. Een ander verschil is dat bij kanker de omgeving hier meestal sterk op reageert, ook de werkgever en collega’s. Iedereen kent wel iemand die kanker heeft of hieraan is overleden. Dat roept medeleven op, maar kan ook tot een bepaald stigma leiden: geef kankerpatiënten maar zoveel mogelijk ruimte en val ze zo min mogelijk lastig met werkgerelateerde dingen. Dat hoeft niet altijd positief te zijn, want veel mensen willen juist betrokken blijven bij hun werk. Bovendien heeft deze betrokkenheid ook een positieve invloed op de uiteindelijke re-integratie”, aldus Greidanus.
Kwaliteit van leven
Het is namelijk gebleken dat deelname aan het arbeidsproces gunstig uitwerkt op de door patiënten ervaren kwaliteit van leven, zegt Greidanus. “Dat komt door het gevoel dat ze iets kunnen bijdragen aan de maatschappij en de sociale contacten die ze daarbij hebben. Een te groot deel van de patiënten met kanker verliest uiteindelijk zijn of haar baan. Goede begeleiding vanuit de werkgever kan bijdragen aan de terugkeer naar werk.”
Hoe belangrijk de rol van werkgevers hierbij ook is, vaak vinden ze het moeilijk hieraan invulling te geven. “Ze worstelen bijvoorbeeld met de vraag of ze de werknemer die wordt behandeld voor kanker moeten ‘lastigvallen’ met werkgerelateerde zaken. Ze voelen zich hier geen expert in.”
MiLES-interventie
Vanuit deze achtergrond heeft Greidanus met zijn collega’s, en met financiële ondersteuning van KWF Kankerbestrijding, gewerkt aan de ontwikkeling van een interventietool die werkgevers helpt bij de ziekteverzuim- en re-integratiebegeleiding van werknemers met kanker, de MiLES-interventie. MiLES staat voor ‘the Missing Link: optimizing the return to work of Employees diagnosed with cancer, by Supporting employers’. “De interventie is ontwikkeld in samenwerking met werkgevers, waardoor we erachter kwamen dat we de meeste werkgevers konden bereiken met een online interventie die naadloos aansluit bij de dagelijkse praktijk. Met een tijdrovende meerdaagse cursus kan je werkgevers ook goed helpen, maar daar hebben ze vaak geen tijd voor.”
Dit leidde tot de ontwikkeling van een praktische, snel te gebruiken, online tool die werkgevers helpt bij de begeleiding van werknemers in de verschillende fases waarin die zich kunnen bevinden. Greidanus laat zien hoe het werkt. “Op de site kan de werkgever aanklikken in welke fase de zieke werknemer zich bevindt: diagnose, behandeling, terugkomst plannen of weer aan de slag. Per fase zijn concrete handvatten beschikbaar ter ondersteuning van de werkgever.”
Interactieve video’s
Belangrijk onderdeel van de interventietool zijn de interactieve video’s, geeft Greidanus aan. “We weten dat mensen met kanker hun ziekte heel verschillend kunnen beleven. We zijn daarbij uitgegaan van drie typen werknemers: de geëmotioneerde werknemer, de werknemer die weinig aandacht voor de situatie wil en de werknemer die anders is gaan kijken naar werk en leven, wat zich bijvoorbeeld uit in de wens om minder uren te gaan werken en meer tijd voor het gezin te nemen. In de interactieve video’s kunnen werkgevers zien welke gesprekstechniek het beste werkt per type werknemer. Vervolgens is ook te zien hoe zo’n gesprek er daadwerkelijk aan toe kan gaan. Verder is in de MiLES-interventie bij elke fase een gesprekschecklist beschikbaar in de vorm van een interactieve pdf, die de werkgever kan gebruiken als kapstok voor het gesprek met de werknemer.”
Na ontwikkeling hebben enkele tientallen werkgevers de interventietool geëvalueerd gedurende zes weken. Deze werkgevers vonden de tool volgens Greidanus “heel nuttig en erg praktijkgericht”. Ook gaven ze nog enkele tips voor verbetering.
Kosteneffectief
“Op dit moment staat de tool online, maar is die nog niet beschikbaar voor werkgevers. We willen eerst onderzoeken of de MiLES-interventie kosteneffectief is voor succesvolle werkhervatting van werknemers met kanker. Ook moeten we nog uitzoeken hoe we deze interventie het beste aan werkgevers kunnen aanbieden. Via de bedrijfsarts of via re-integratiediensten? En hoe kunnen we de tool op duurzame wijze in de praktijk implementeren? Dit zijn vragen die we in het vervolgonderzoek gaan beantwoorden. Uitgangspunt moet in ieder geval zijn dat zoveel mogelijk werknemers met kanker en werkgevers van de tool kunnen profiteren.”
Maar voordat de implementatie aan de orde komt, is dus onderzoek nodig naar het effect van de MiLES-interventie op de werknemers zelf. “We weten nu dat de werkgevers positief zijn over de tool en ook arbodiensten en re-integratiediensten zijn enthousiast. Maar we willen te weten komen of de interventie werknemers daadwerkelijk helpt om sneller en succesvoller te re-integreren.”
Gerandomiseerd onderzoek
Dergelijke vragen moeten een antwoord krijgen in een gerandomiseerd onderzoek dat - wederom met financiering van KWF Kankerbestrijding - de komende vier jaar uitgevoerd zal worden in samenwerking met arbodienst Arbo Unie en Re-turn, een re-integratiebureau gespecialiseerd in kanker. Over drie jaar na de start van het project - enig moment dit jaar - verwacht Greidanus de uitkomsten van het onderzoek te hebben. “In het laatste jaar van het project willen we aan de slag met de implementatie van de MiLES-interventie in de praktijk. Ik verwacht daar veel van, want de praktijkpartners waar we nu mee samenwerken - onder andere de arbo- en re-integratiediensten - zijn erg enthousiast en werken graag mee aan de implementatie. Ook de werkgroep ‘Werk en werkhervatting’ van de Taskforce Cancer Survivorship Care wil met ons meedenken. De samenwerking met praktijkorganisaties is tegelijk de kracht van dit project. Doordat wij de interventie binnen dit project implementeren, borgen we de toepassing hiervan direct in de praktijk.”
Serieus
Tot slot wil Greidanus internist-oncologen meegeven dat patiënten hun adviezen heel serieus nemen. “Als hun specialist zegt: ‘Ga er vanuit dat u anderhalf jaar niet kunt werken’, dan gaan patiënten daar echt in mee. Ze sluiten zich af van werk en de stap om uiteindelijk terug te keren wordt steeds groter. Terwijl werk echt kan bijdragen aan de kwaliteit van leven van patiënten, juist ook tijdens de behandelingen wanneer iemand zich misschien weer even iets beter voelt. Vragen naar iemands werk is daarom belangrijk.”
Drs. Marc de Leeuw, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2022 vol 13 nummer 4
DEEL DIT ARTIKEL:
