Artsen die patiënten met borst- en darmkanker behandelen, kunnen sinds kort Oncoguide gebruiken. Deze overzichtelijke, interactieve beslisboom maakt het zorgverleners makkelijker om behandelkeuzes te maken die gebaseerd zijn op de nieuwste richtlijn. Oncoguide is een initiatief van IKNL en te gebruiken als app of onlineapplicatie.
Oncoguide is recentelijk in de lucht gegaan voor borst- en darmkanker. Artsen en verpleegkundigen kunnen hierin met overzichtelijke stroomschema’s de behandelopties voor een specifieke patiënt bepalen. Ook verpleegkundigen vinden er relevante informatie voor de behandeling. “Oncoguide verlaagt de drempel om de richtlijn te raadplegen. We gaan de beslisboom voor darmkanker de komende maanden testen. Voor borstkanker is dat al gedaan en waren de gebruikers enthousiast”, vertelt dr. Pieter Tanis, chirurg in het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam en voorzitter van de Dutch Colorectal Cancer Group (DCCG). De beslisbomen voor darmkanker zijn een vertaling van de behandelrichtlijn Darmkanker uit 2014. Tanis werkte mee aan de totstandkoming van die richtlijn en werd in die hoedanigheid ook bij het maken van de beslisboom voor darmkanker van Oncoguide betrokken.
Behandeladvies
“Oncoguide is uitermate geschikt om te gebruiken bij het voorbereiden van MDO’s”, vertelt prof. dr. Miriam Koopman, internist-oncoloog in het UMC Utrecht en lid van het dagelijks bestuur van de DCCG. Zij werkte ook mee aan de ontwikkeling van Oncoguide. “Je klikt op een aantal items die op jouw patiënt van toepassing zijn en komt dan vrij snel bij het advies van de richtlijn. Oncoguide maakt zo het toepassen van de behandelrichtlijn makkelijker.” Tanis vult aan: “Als je een patiënt hebt met bepaalde karakteristieken en je twijfelt wat de richtlijn ook alweer voorschrijft, kun je dat nu opzoeken in Oncoline. Maar het zijn behoorlijke lappen tekst waar je je dan doorheen moet worstelen. In Oncoguide hebben we dit vertaald naar een beslisboom waarin je steeds de patiëntkarakteristieken aangeeft, waarna je een behandeladvies krijgt. Dat kun je dan volgen, maar je kunt er natuurlijk ook om bepaalde redenen van afwijken. Het is mogelijk om dit in het systeem op te slaan en dit er bij het MDO bij te pakken of het in de spreekkamer met de patiënt door te nemen.” Koopman denkt dat Oncoguide vooral voor artsen die in de volle breedte van de oncologie werkzaam zijn, waardevol kan zijn. “Wanneer je patiënten met meerdere soorten tumoren behandelt, is het lastiger om alle richtlijnen paraat te hebben.”
Richtlijn sneller aanpassen
Oncoguide heeft een vrij lange aanloop gehad. “Al in 2014 is de voorbereiding van start gegaan, kort na het verschijnen van de revisie van de behandelrichtlijn Darmkanker”, aldus Tanis. “Het was niet altijd makkelijk om de richtlijn te vertalen in een beslisboom. Je maakt het zo strak en helder dat je af en toe de nuance dreigt te verliezen, en soms zie je dat je eigenlijk een schakeltje mist. Dat is een mooie bijkomstigheid van het opzetten van Oncoguide, dat je ziet waar de hiaten zijn en nieuwe ideeën voor studies krijgt.”
Momenteel is de volgende update van de richtlijn Darmkanker in voorbereiding en Tanis is de beoogde voorzitter van de revisiecommissie. “Ik ben bezig te inventariseren welke onderwerpen toe zijn aan revisie, en dat zijn er inmiddels best wel weer wat. Het updaten van de richtlijn is nu een langdurig proces. We denken erover om voor de komende revisie een aantal onderwerpen te selecteren waarbij we een kortere route kunnen volgen. Dat gaat dan om onderwerpen met een hoge prioriteit en waar de beroepsverenigingen het over eens zijn. Dat zou bijvoorbeeld kunnen gelden voor het voorbestralingsschema bij endeldarmkanker. Van oudsher wachten we na een kortdurende bestraling maar één week met opereren, maar er is nu een Zweedse studie waaruit blijkt dat je wel zes weken of langer kunt wachten. Dat zijn we dus ook al de afgelopen jaren gaan doen en hier zouden we nu ook de richtlijn op kunnen aanpassen”, aldus Tanis.
Andere onderwerpen vragen wel om een zorgvuldige weging van de literatuur. “Je moet de richtlijn ook niet te snel op een nieuwe studie willen aanpassen, want dat kan grote consequenties hebben als een jaar later blijkt dat je te vlug op de resultaten van één studie bent afgegaan. Maar voor bepaalde onderwerpen zou het mogelijk moeten zijn om de richtlijn sneller aan te passen. Oncoguide wordt dan bij elke verandering in de richtlijn ook meteen aangepast.”
Doorontwikkeling
Oncoguide zal zich de komende jaren blijven doorontwikkelen. Er zullen kankersoorten worden toegevoegd en er zijn plannen om Oncoguide te koppelen aan het EPD. “We zijn in gesprek met verschillende partijen om dit uiteindelijk mogelijk te maken. We willen ook dat je een melding krijgt als een patiënt aan een trial mee kan doen. Daarvoor zijn we in overleg met Joost Huiskes, de bedenker van TrialApp, een app met informatie over alle lopende trials”, aldus Tanis.
Koopman verwacht dat Oncoguide in de toekomst gekoppeld kan worden aan de database van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). “Dan kun je bijvoorbeeld meteen zien of de richtlijn is gevolgd en als hij niet gevolgd is, wat de reden daarvan is.” Het wetenschappelijk onderzoek kan hierdoor een boost krijgen, omdat het makkelijker wordt complete, gestandaardiseerde data te verkrijgen. “Nu moet een datamanager die uit het dossier halen en ontbreken er soms gegevens. Wanneer je de beslisboom doorloopt, zie je meteen of je alles hebt ingevuld, maar ook dat er bijvoorbeeld nog een MRI gedaan moet worden. Als alle behandelgegevens meteen bij de NKR terechtkomen, is dat een goudmijn voor onderzoek.”
Tanis heeft onlangs een aanpassing in Oncoguide laten doorvoeren. “We hebben bij een aantal beslismomenten stukjes tekst uit de richtlijn toegevoegd, zodat je kunt zien wat de reden is om een bepaalde behandelkeuze te maken. Dat komt tegemoet aan de kritiek van sommige specialisten die een beslisboom soms te kort door de bocht vinden. Alle nuances zijn eruit gehaald. Het is ook niet voor niets dat de richtlijn zelf een hele lap proza is: daarin staat beschreven wat de overwegingen zijn om iets wel of niet te doen”, aldus Tanis. Hij hoopt dat veel mensen Oncoguide gaan gebruiken en aan IKNL of DCCG laten weten hoe ze het gebruik ervaren. “Oncoguide is van ons allemaal, we moeten samen zorgen dat het zo gemakkelijk en betrouwbaar mogelijk te gebruiken is.”
Oncoguide is gratis te gebruiken op de website www.oncoguide.nl of door de app te downloaden op telefoon of tablet.
Drs. Raymon Heemskerk, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2017 vol 8 nummer 3
DEEL DIT ARTIKEL:
