Screening kan de kankergeassocieerde morbiditeit en mortaliteit verminderen, vooral als de maligniteit in een vroeg stadium wordt ontdekt. Nu blijkt uit een prospectieve interventiestudie bij ruim 10.000 vrouwen dat het mogelijk en veilig is om met een minimaal-invasieve bloedtest verschillende vormen van kanker op te sporen. “Bovendien ging het in de meerderheid van de gevallen om lokale of regionale ziekte, wat aanleiding gaf voor behandeling met genezing als doel”, aldus studieleider prof. dr. Nickolas Papadopoulos (Baltimore, Verenigde Staten) tijdens de AACR 2020 Virtual Annual Meeting I.1
Op het moment van diagnose verkeren veel tumoren in een gevorderd stadium. Doel van de huidige prospectieve interventiestudie was om kanker zo vroeg mogelijk te detecteren en daarmee de kans op een succesvolle behandeling te vergroten. “In de studie wilden we vier vragen beantwoorden. Ten eerste, is het mogelijk om met een multi-kankerbloedtest tumorcellen te detecteren bij personen zonder voorgeschiedenis van kanker? Ten tweede, kan een positieve uitslag van deze test de aanleiding vormen voor interventie? Ten derde, kan een dergelijke test worden geïncorporeerd in de klinische routine als aanvulling op de bestaande screeningsmethoden? En ten vierde, kan de test veilig worden uitgevoerd, zonder dat deze wordt gevolgd door invasieve follow-uptests?”, aldus Nickolas Papadopoulos.
Voor de studie werden tussen september 2017 en mei 2019 ruim 10.000 vrouwen van 65 tot 75 jaar, zonder voorgeschiedenis van kanker, gescreend. De vrouwen werden centraal geïncludeerd via het Geisinger Health System en gescreend met de minimaal-invasieve DETECT-A-bloedtest, waarmee zestien frequent gemuteerde genen en negen kankergeassocieerde eiwitten worden geanalyseerd. De resultaten werden beoordeeld door een multidisciplinaire commissie en positieve tests werden geverifieerd met beeldvormend onderzoek, in veel gevallen PET/CT.
Vroege detectie
De DETECT-A-bloedtest identificeerde tien verschillende typen kanker, waaronder zeven soorten waarvoor momenteel geen screeningstest beschikbaar is.1,2 Dit waren lymfoom, schildklier-, nier-, appendix-, blaas- en ovariumkanker en kanker van onbekende oorsprong. Van alle tumoren werd 65% geclassificeerd als lokale of regionale ziekte. In 57% van de gevallen werd de tumor gedetecteerd op grond van een genmutatie, in de overige gevallen door een afwijkende expressie van een kankergeassocieerd eiwit. De positief voorspellende waarde van de bloedtest zonder of met imaging was respectievelijk 19% en 41%. Daarnaast verdubbelde de toevoeging van de bloedtest aan standaardscreening het aantal maligniteiten dat door screening werd gedetecteerd. Ook ontmoedigde de bloedtest patiënten niet om aan standaardscreenings deel te nemen. Bij geen van de deelnemers aan het onderzoek werden ernstige bijwerkingen waargenomen en vrijwel geen van hen moest een invasieve follow-uptest ondergaan. Bovendien kwam een deel van de patiënten in aanmerking voor chirurgische interventie met kans op genezing. “Deze resultaten geven aanleiding tot het opzetten van klinische studies naar de meerwaarde van nieuwe screeningstests”, meent Papadopoulos.
Referenties
1. Papadopoulos N, et al. AACR 2020: abstr CT022.
2. Lennon AM, et al. Science 2020 Apr 28 [Epub ahead of print]
Dr. Robbert van der Voort, medical writer
DEEL DIT ARTIKEL:
