Het Dutch Oncology Research Platform (DORP) wil onderzoekers ondersteunen met als doel meer studies te realiseren naar het effect van behandelmethoden en geneesmiddelen. “Nederland heeft internationaal een goede naam in participatie in trials, maar die staat wel fors onder druk”, zegt initiatiefnemer en voorzitter prof. dr. Kees Punt, hoogleraar Medische Oncologie aan het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam.
De complexiteit van het opzetten en uitvoeren van onderzoeker geïnitieerde trials is steeds complexer aan het worden, stelt Kees Punt. “Het kost per studie dus steeds meer tijd om de onderzoekstaken uit te voeren”, zegt hij. “En subsidiegelden zijn ontoereikend om het volledige traject van een studie te financieren. In het projectmanagement gaat bijvoorbeeld heel veel tijd zitten, en dan komt het helaas té vaak voor dat een onderzoeker met het oog op zijn toch al drukke werkzaamheden in de kliniek denkt: laat maar. Het gevolg is dat onvoldoende trials worden ontwikkeld.”
Positie niet verliezen
Deze situatie moest nodig veranderen, vond Punt. “Nederland heeft internationaal een goede naam opgebouwd in participatie in oncologische studies, maar je ziet het nu teruglopen”, zegt hij. “Niet alleen het aantal trials, maar ook het aantal geïncludeerde patiënten. Dat komt niet alleen door de steeds complexere regelgeving, maar ook door het gebrek aan uniformiteit, bijvoorbeeld over contracten met deelnemende ziekenhuizen. Daardoor verlopen processen traag en maken we onszelf alleen maar minder interessant. De periode die ziekenhuizen nodig hebben om hun participatie in een studie te kunnen realiseren, loopt uiteen van twee weken tot een jaar. Ook de logistieke en financiële aspecten van de verzameling van tumorweefsel en het verrichten van CT’s verschillen van ziekenhuis tot ziekenhuis. Met dit alles maken we het onszelf erg moeilijk. Bovendien zie je dat meer onderzoek vanuit de farmaceutische industrie verschuift naar Oost-Europa, zonder dat duidelijk is of daar dezelfde kwaliteit kan worden geleverd.”
Onderzoekers faciliteren
Om het tij te keren, nam Punt vanuit de Dutch Colorectal Cancer Group (DCCG) samen met de voorzitters van Borstkanker Onderzoek Groep (BOOG) en Stichting Hemato-Oncologie voor volwassenen Nederland (HOVON) het initiatief tot DORP: het Dutch Oncology Research Platform. “Niet om op de stoel van de onderzoeker te gaan zitten”, zegt hij, “maar wel om die te faciliteren. In eerste instantie is DORP bedoeld om het onderzoekergeïnitieerd klinisch kankeronderzoek te faciliteren, maar op termijn zou het onderzoek vanuit farma hier zeker ook in kunnen passen.
DORP zet vooralsnog in op drie pijlers. Ten eerste monitoring: de eisen op dit gebied worden steeds strenger en er is veel efficiencywinst in te bereiken. Ten tweede statistiek: er is een grote behoefte aan statistici, niet alleen om nieuwe data te verwerken, maar ook om de talloze data te ontsluiten die verscholen liggen in gedane onderzoeken en om innovatieve trialdesigns te helpen ontwikkelen. Wat we vroeger als één ziektebeeld beschouwden, erkennen we nu als een verzameling van subgroepen die verschillen in therapeutische aanpak. Klassieke fase 3-studies worden daardoor minder haalbaar, en statistici moeten daarop inspelen. En ten derde is er het projectmanagement. Denk alleen al aan de complexe juridisch aspecten van een studie en het financiële management. We kunnen als onderzoeksgroepen veel meer gezamenlijk doen. En daar hoort ook bij dat we als DORP het belang van onderzoekergeïnitieerd onderzoek willen behartigen bij overheid, zorgverzekeraars en andere betrokkenen.”
Bestaande kennis optimaal gebruiken
In het DORP-bestuur zijn naast de DCCG, BOOG en HOVON ook het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het datacenter van het Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam, vertegenwoordigd. DORP moet ondersteuning kunnen bieden aan alle Nederlandse onderzoeksgroepen en onderzoekers voor klinisch kankeronderzoek. DORP is een coöperatie, waarbij de medewerkers een aanstelling krijgen op de plaats waar de betreffende expertise aanwezig is. Punt: “In ruil voor uitbreiding van formatie worden diensten voor DORP verwacht. Op deze wijze denken wij dat deze medewerkers zich het beste kunnen ontwikkelen.”
Deze opzet is vrij uniek, stelt Punt. “Binnen Nederland kennen we natuurlijk wel de Dutch Clinical Research Foundation, die op onderdelen hetzelfde doel nastreeft. Daarmee hebben we dus goed contact, om te voorkomen dat we dingen dubbel doen.”
Subsidie aangevraagd
DORP heeft een subsidieverzoek ingediend bij KWF voor zes jaar. Het doel van DORP om meer innovatieve behandelingen sneller bij de patiënt te brengen past naadloos in de visie van het KWF. “De bedoeling is dat DORP op termijn grotendeels financieel onafhankelijk is”, zegt Punt. “Voorwaarde daarvoor is wel dat alle activiteiten die we erin ontwikkelen uiteindelijk gefinancierd worden vanuit de trials. Projectmanagement zit bijvoorbeeld nu meestal niet in het studiebudget. Die zes jaar zijn nodig om te bewijzen dat we onze ambitie kunnen waarmaken. Natuurlijk is geen enkele onderzoeksgroep verplicht om zich bij DORP aan te sluiten, maar over zes jaar hopen we zo’n sterke positie te hebben opgebouwd dat niemand meer om ons heen wil.”
Drs. Frank van Wijck, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2017 vol 8 nummer 1
DEEL DIT ARTIKEL:
