Longarts prof. dr. David Baldwin (Nottingham University Hospitals, Verenigd Koninkrijk) toonde tijdens zijn presentatie over longkankerscreening dat dit gepaard gaat met een reductie van de totale sterfte met 6,7% en hij benadrukte dan ook dat wachten met het invoeren hiervan levens kost. Anderzijds beklemtoonde hij dat de tot nog toe afgeronde studies onvoldoende inzicht geven in de precieze kosten en baten.
De uitkomsten van de Amerikaanse National Lung Screening Trial (NLST) toonden een reductie van de longkankersterfte met 20% en een reductie van de totale sterfte met 6,7%.1 David Baldwin benadrukte echter dat de resultaten van deze studie van beperkte waarde zijn gezien de niet optimale patiëntselectie in de NLST. “In de NLST zijn relatief veel patiënten geïncludeerd met een relatief laag risico. Maar het meest waardevol is screening van hoogrisicogroepen.” Baldwin stelde daarom dat nog steeds vol verwachting wordt uitgezien naar de resultaten van de Nederlands/Belgische NELSON-studie.
In de Verenigde Staten is longkankerscreening inmiddels geïmplementeerd voor mensen van 55-80 jaar oud die minimaal dertig pakjaren gerookt hebben. Het screeningsprogramma verloopt echter suboptimaal, vertelde Baldwin, onder meer omdat slechts een klein deel (2-4%) van de mensen die in aanmerking komen daadwerkelijk wordt gescreend.2 Ten opzichte van de periode voordat longkankerscreening werd aanbevolen was er nauwelijks een stijging van het aantal gescreende mensen. “Daarbij bleek dat meer dan 50% van de mensen die in aanmerking komen geen ziektekostenverzekering heeft”, aldus Baldwin.
In Europa is longkankerscreening nog nergens standaard geïmplementeerd, maar bevelen experts inmiddels wel aan om snel te starten met het plannen van longkankerscreening, omdat het opzetten van een screeningprogramma nog enige tijd in beslag zal nemen.3 Onder andere in het Verenigd Koninkrijk lopen pilotstudies, waarin patiënten gescreend worden in speciaal hiervoor ingerichte bussen die op parkeerplaatsen van supermarkten staan.
Ten slotte gaf Baldwin een indruk van de nadelen die gepaard gaan met het wachten met het implementeren van longkankerscreening. Hij rekende voor dat in Europa jaarlijks 266.000 mensen overlijden aan longkanker. Baldwin: “Als we stellen dat 50% hiervan in aanmerking komt voor screening en de helft hiervan ook daadwerkelijk wordt gescreend, komt met een sterftereductie van 20% het aantal jaarlijks geredde levens uit op 13.300. Gezien vanaf de publicatie van de NLST in 2011 zou dit aantal uitkomen op een totaal van circa 80.000 mensen.”
Referenties
1. The National Lung Screening Trial Research Team. N Engl J Med 2011;365:395-409.
2. Jemal A, et al. JAMA Oncol 2017;3:1278-81.
3. Oudkerk M, et al. Lancet Oncol 2017;18:e754-e766.
Drs. Twan van Venrooij, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2018 vol 9 nummer 2