Zestien ziekenhuizen in Noord-Holland, Flevoland en het noorden van Zuid-Holland hebben de stap gezet naar oprichting van het BlaaskankerNetwerk. Ze delen in dit netwerk de kennis op het gebied van zorg, onderzoek, opleiding en onderwijs, vertelt dr. Bas van Rhijn, uroloog in Antoni van Leeuwenhoek te Amsterdam en een van de initiatiefnemers van het netwerk.
De initiatiefnemers voor de totstandkoming van het BlaaskankerNetwerk zijn, naast Bas van Rhijn, dr. Jorg Oddens (uroloog, Amsterdam UMC) en drs. Erik van Gennep (uroloog, Leids Universitair Medisch Centrum; LUMC, Leiden). Het hoofddoel van het netwerk is kwaliteitsverbetering van de oncologische multidisciplinaire zorg voor blaaskankerpatiënten door integratie van klinische zorg, onderwijs, opleiding en onderzoek. “We richten ons hierbij specifiek op spierinvasieve blaaskanker”, zegt Van Rhijn, “omdat daarin de grootste kwaliteitsverbetering te behalen is.”
De bereidheid om samen te werken was er al. “Het succes van de reeds bestaande netwerken in de regio voor prostaat- en nierkanker zorgde ervoor dat er vertrouwen was”, zegt Van Rhijn. “Ook was er al een samenwerkingsovereenkomst met het Antoni van Leeuwenhoek, het LUMC en Amsterdam UMC voor de assistenten in opleiding tot uroloog die kozen voor de differentiatiestage oncologische urologie. En er waren al multidisciplinaire overleggen (MDO’s) waarbij alle ziekenhuizen in Noord-Holland, Flevoland en het noorden van Zuid-Holland zijn aangesloten. De basis was er dus.”
Van start naar kick-off
Eind 2021/begin 2022 zijn de eerste concrete stappen gezet in de samenwerking. Een project over risico-inventarisatie bij cystectomie werd afgerond. Afgesproken is een extra MDO te houden om de complexe patiënten van Amsterdam UMC, Antoni van Leeuwenhoek en LUMC met elkaar te bespreken op de donderdagmiddagen.
“Wat ook belangrijk is”, zegt Van Rhijn, “is dat we voor de fellows en aios een ‘over en weer’-afspraak hebben gemaakt. Die houdt in dat ze in meerdere ziekenhuizen kunnen meelopen. Als ik een aios heb en ik ga op de locatie VUmc van Amsterdam UMC opereren, dan kan die dus met me mee.”
Snelle ontwikkeling
Er hebben dus snel veel ontwikkelingen plaatsgevonden, vat Van Rhijn samen. Drs. Joanneke Ringia is aangesteld als promovendus vanuit het Antoni van Leeuwenhoek en Amsterdam UMC om de kwaliteitscyclus van het BlaaskankerNetwerk vorm te geven. Er is maandelijks stuurgroepoverleg. En er is een visiedocument ontwikkeld. Van Rhijn: “De belangrijkste punten ervan zijn al gedeeld met de netwerkziekenhuizen, met de urologen, de internist-oncologen en de radiotherapeuten. Het visiedocument gaat binnenkort ter beoordeling naar het hele netwerk. In de aanloop hiernaartoe werden ook de rollen van OncoNoVo+ en OncoWest duidelijk en is afgesproken dat het BlaaskankerNetwerk onder die twee gremia kan vallen.”
OncoNoVo+ (regio Noord-Holland en Flevoland) en OncoWest (regio noorden van Zuid-Holland) zijn overkoepelende oncologie-organisaties die netwerken van allerlei verschillende kankersoorten aansturen met als doel de kankerzorg in de toekomst goed, toegankelijk en beschikbaar te houden. Door met beide organisaties samen te werken kan het BlaaskankerNetwerk supraregionaal genoemd worden.
Groot enthousiasme
Van Rhijn zegt positief verrast te zijn over het enorme enthousiasme voor het initiatief. “Iedereen kon zich vinden in de eis om deel te nemen aan het MDO met een regionaal netwerkziekenhuis – Amsterdam UMC, Antoni van Leeuwenhoek of LUMC dus – waarin patiënten met spierinvasieve blaaskanker worden besproken. Ook de bereidheid om patiënten te verwijzen als die eventueel voor inclusie in studies in aanmerking kunnen komen was er direct. Evenals de deelname aan de ontwikkeling van het zorgpad en de kwaliteitscyclus. Hierbij is ook de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties betrokken.”
Ook aan de drie regionale netwerkziekenhuizen worden eisen gesteld. Niet alleen op het gebied van het verzorgen van de MDO’s. Ze dienen te beschikken over dedicated blaaspoli’s, waarin naast urologen, internist-oncologen en radiotherapeuten ook plaats wordt geboden aan casemanagers/verpleegkundig specialisten. Hierbij wordt ook verwacht dat de netwerkziekenhuizen voldoen aan de volumecriteria en vinden open en robotgeassisteerde cystectomieën plaats. Verder wordt van hen verwacht dat ze een infrastructuur bieden voor het uitvoeren van en deelnemen aan innovatieve netwerkstudies.
“De rol van de casemanagers, bijvoorbeeld in te vullen door verpleegkundig specialisten, is van groot belang”, vertelt Van Rhijn. “Zij hebben het overzicht en hun aanwezigheid garandeert immers dat er altijd een vast aanspreekpunt is binnen het ziekenhuis. Het inrichten van een casemanagersnetwerk binnen het BlaaskankerNetwerk zijn we nu aan het regelen.”
Voordelen van participatie
Tegenover de vereisten van participatie aan het BlaaskankerNetwerk staan ook belangrijke voordelen voor de ziekenhuizen, stelt Van Rhijn. “Het delen van de expertise binnen het netwerk betekent bijvoorbeeld dat de follow-up en (neo-)adjuvante chemotherapie in eigen huis kunnen plaatsvinden. Ook kunnen ze de expertise op het gebied van stomazorg, studies en behandelingen van het netwerk benutten. Er zijn dus korte lijnen voor afspraken over dichterbij wat lokaal kan en verder weg als nodig.”
Op 26 februari heeft een eerste refereeravond plaatsgevonden in het LUMC, om de activiteiten van het BlaaskankerNetwerk te belichten en vier onderzoekers een presentatie te laten geven. De planning is dit eens per jaar te doen, afwisselend in het Amsterdam UMC en het LUMC. Een website, www.blaaskankernetwerk.nl, is in voorbereiding.
Samenwerking
Met de gekozen opzet is het BlaaskankerNetwerk het grootste multidisciplinaire netwerk in Nederland op het gebied van spierinvasieve blaaskanker. “We kiezen nadrukkelijk voor landelijke samenwerking met de andere netwerken”, zegt Van Rhijn. “Een voorbeeld daarvan is er al, namelijk een studie over de meerwaarde van immunotherapie voorafgaand aan cystectomie. Hierin participeren ook de netwerken rond het UMC Utrecht, het Radboudumc (Nijmegen) en het Erasmus MC (Rotterdam). Dit geeft direct een (inter)nationale uitstraling aan deze samenwerking. Het houdt dus niet op bij samenwerking binnen het eigen netwerk.”
DEELNEMERS
In het BlaaskankerNetwerk participeren nu de volgende zestien ziekenhuisorganisaties (zie foto): Ziekenhuis Amstelland, Zaans Medisch Centrum, Amsterdam UMC, Flevoziekenhuis, Dijklander Ziekenhuis, BovenIJ Ziekenhuis, OLVG, Spaarne Gasthuis, Noordwest Ziekenhuisgroep, Alrijne Ziekenhuis, LUMC, Antoni van Leeuwenhoek, Ziekenhuis St Jansdal, Haaglanden Medisch Centrum, Groene Hart Ziekenhuis en Rode Kruis Ziekenhuis. Als zich nog meer ziekenhuizen uit de regio willen aansluiten, dan zijn ze welkom. Het BlaaskankerNetwerk valt onder de overkoepelende oncologienetwerken OncoNoVo+ en OncoWest.
Drs. Frank van Wijck, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2024 vol 15 nummer 3
DEEL DIT ARTIKEL:
