Tijdens het ESMO-congres in Kopenhagen toonden twee studies met immuuncheckpointremmers bij patiënten met gemetastaseerd blaascarcinoom positieve resultaten. Behandeling met deze middelen gaf zowel in de eerste als in de tweede lijn veelbelovende uitkomsten.
In de fase 2-KEYNOTE-052-studie werd de PD-1-remmer pembrolizumab (200 mg Q3W) onderzocht bij 374 patiënten met gemetastaseerd of lokaal gevorderd blaascarcinoom die niet in aanmerking kwamen voor eerstelijnsbehandeling met cisplatine.1,2 Dr. Arjun Balar (Langone Medical Centre, New York, Verenigde Staten) presenteerde een preliminaire analyse van de uitkomsten bij de eerste 100 patiënten in de studie. De gemiddelde leeftijd van de patiënten was 75 jaar. Het betrof een slechte groep vanwege de ongunstige prognostische kenmerken; maar liefst 45% had een slechte performance score (ECOG 2) en 87% had viscerale metastasen.
Balar toonde dat 24 van de 100 patiënten een objectieve respons vertoonden op de behandeling (24%) en zes patiënten een complete respons. Daarnaast werd bij vijftien patiënten stabiele ziekte gezien en bij meer dan de helft van de patiënten enige afname van de tumorgrootte. Verder bleek na een mediane follow-up van acht maanden de mediane responsduur nog niet bereikt, maar werden waarden gezien van 1,4 tot 9,8 maanden. Bij patiënten met een respons hield deze bij 83% gedurende ten minste zes maanden aan.
Doel van het onderzoek was ook om een afkappunt van de PD-L1-expressie vast te stellen waarbij patiënten een goede kans op respons op pembrolizumab hebben. Balar vertelde dat een afkappunt was gevonden bij 10% expressie van PD-L1. In totaal hadden 30 patiënten een PD-L1-expressie van 10% of meer en van deze groep reageerden elf patiënten (37%) op de behandeling.
Pembrolizumab vertoont substantiële activiteit en heeft een gunstig bijwerkingenprofiel als eerstelijnstherapie voor patiënten met gemetastaseerd blaascarcinoom die niet in aanmerking komen voor behandeling met cisplatine, concludeerde Balar. Hij merkte verder op dat het gevonden afkappunt nog gevalideerd moet worden in een grotere populatie, maar het lijkt dat hiermee patiënten geïdentificeerd worden die goed reageren op pembrolizumab.
CheckMate 275
Ook over het tegen PD-1 gerichte nivolumab werden positieve resultaten gerapporteerd. In de CheckMate 275-studie, met één arm en een openlabelopzet, werd de effectiviteit van nivolumab onderzocht bij patiënten met progressie na een eerstelijnsbehandeling met platinumgebaseerde chemotherapie.3 De studie werd opgezet nadat een eerdere fase 1/2-studie in dezelfde setting, CheckMate 032, veelbelovende resultaten liet zien met een mediane progressievrije overleving van 2,78 maanden en een totale overleving van 9,72 maanden.2
In de fase 2-studie CheckMate 275 werden 270 patiënten met gemetastaseerd of inoperabel lokaal gevorderd blaascarcinoom behandeld. De primaire uitkomstmaat van de studie was het onafhankelijk vastgestelde objectieveresponspercentage. Matthew Galsky (Icahn School of Medicine, New York, Verenigde Staten) vertelde dat de mediane leeftijd van de patiënten 66 was en dat ongeveer 30% van de patiënten twee of meer eerdere behandelingen voor hun ziekte had ondergaan. 46% van de patiënten had tumoren met een expressie van PD-L1 van 1% of hoger en 31% een expressie van 5% of hoger.
Na een follow-up van mediaan zeven maanden werd bij 19,6% van de patiënten een objectieve respons gezien, de primaire uitkomstmaat van de studie. Bij 2,3% van de patiënten was er een complete respons. Daarnaast was er bij 17,4% een gedeeltelijke respons en bleef de ziekte stabiel bij 22,6% van de patiënten. Responsen kwamen voor bij zowel patiënten met een lage als met een hoge PD-L1-expressie, maar patiënten met een relatief hoge expressie hadden wel meer baat bij de behandeling met nivolumab. Van de patiënten met een expressie onder de 1% (n=143) had 16,1% een respons terwijl bij een expressie van 5% of meer 28,4% een respons vertoonde (n=81).
Galsky liet verder zien dat de mediane duur van de respons nog niet bereikt was en dat bij 40 van de 52 patiënten met een respons deze op het moment van analyse nog voortduurde (7%). De mediane progressievrije overleving was twee maanden in de totale patiëntengroep en 1,87% bij de patiënten met een lage PD-L1-expressie (<1%) en 3,55 maanden bij een hogere expressie (≥5%). De mediane totale overleving was 8,74 maanden. Bij patiënten met een lage en hogere expressie was dit respectievelijk 5,95 maanden en 11,3 maanden.
Galsky concludeerde dat de resultaten met nivolumab wat betreft de respons en de overleving gunstig afsteken ten opzichte van de resultaten behaald met chemotherapie en dat dit middel de potentie heeft om een nieuwe standaardbehandeling te worden voor patiënten met gemetastaseerd blaascarcinoom.
Referenties
1. Balar A, et al. ESMO 2016; abstract LBA32_PR.
2. Sharma P, et al. Lancet Oncol 2016; online 9 oktober.
3. Galsky MD, et al. ESMO 2016; abstract LBA31_PR.
Drs. Twan van Venrooij, wetenschapsjournalist
Commentaar prof. dr. Ronald de Wit, internist-oncoloog, Erasmus MC Kanker Instituut, Rotterdam
Tijdens ESMO 2016 waren er opnieuw veel data over checkpointremmers bij blaaskanker. Steeds duidelijker wordt dat zowel patiënten die reeds met chemotherapie zijn behandeld als patiënten die geen cisplatine kunnen krijgen door met name beperkte nierfunctie, een betekenisvolle kans hebben op afname van de ziekte. Bovendien kan de respons lang aanhouden, en dat hebben we met chemotherapie niet eerder gezien. Op het afgelopen ESMO-congres kwamen maar liefst vijf verschillende PD-1- en PD-L1-remmers aan de orde. De effectiviteit van de middelen lijkt vooralsnog onderling aardig vergelijkbaar.
Ook wordt steeds duidelijker dat het onderzoeken van de tumor op PD-L1-expressie richting geeft aan het bepalen van de kans op respons, maar niet voldoende om de test in te voeren als beslisfactor. Patiënten die de expressie niet hebben, zijn niet kansloos. Het onderzoek hiernaar loopt nog, maar vooralsnog is er geen argument om patiënten uit te sluiten van behandeling als de tumor geen expressie van PD-L1 heeft.
Verder lopen er inmiddels ook onderzoeken met checkpointremmers bij het oppervlakkig blaascarcinoom dat niet meer reageert op BCG-spoelingen. Een nieuwe studie kijkt naar het effect van het anti-PD-L1-antilichaam pembrolizumab in deze setting (abstract 849TiP). Voor de presentatie van de studieopzet van deze trial was veel aandacht, omdat de behandeling mogelijk kan voorkómen dat patiënten een cystectomie moeten ondergaan. Deze studie loopt momenteel in een aantal DUOS-centra (studie MK-57).
Oncologie Up-to-date 2016 vol 7 nummer 6
DEEL DIT ARTIKEL:
