Met e-health kunnen zorgverleners patiënten op afstand helpen. Dr. Peter Westerweel en Sylvia Sprangers, respectievelijk hematoloog en verpleegkundig specialist in het Albert Schweitzer Ziekenhuis te Dordrecht, vertelden op het 5e Voorjaarssymposium Verpleegkundig Specialisten Oncologie over de potentie van e-health bij orale oncolytica.
Het gebruik van orale oncolytica in de behandeling van kanker neemt gestaag toe. Deze behandelingsvorm heeft veel voordelen voor de patiënt: hij of zij hoeft bijvoorbeeld niet steeds naar het ziekenhuis voor een infuus. “Aan orale oncolytica kleven echter ook nadelen”, merkt Peter Westerweel op. “Tijdens intraveneuze behandeling zien patiënten de oncologieverpleegkundige op de dagbehandeling. De therapietrouw is dan 100%. Met een oraal middel vervalt dat bezoek. Het is dan nog maar afwachten hoe trouw patiënten hun medicijnen innemen.”
Belang van therapietrouw
Het belang van therapietrouw illustreert Westerweel aan de hand van chronische myeloïde leukemie (CML). CML is goed onder controle te krijgen met tyrosinekinaseremmers (TKI’s), zoals imatinib. “Effectieve behandeling met imatinib of soortgelijke TKI’s brengt mensen in diepe remissie, de zogenoemde major molecular response of MMR. De kans dat iemand met CML in MMR overlijdt, is vrijwel nihil. MMR is echter alleen te bereiken met een therapietrouw van boven de 90%. Neemt de patiënt één keer per week zijn tabletje niet in, dan is de kans om in MMR te komen 15% of minder.” Sylvia Sprangers vult aan: “Uit onderzoek blijkt dat maar 14% van de CML-patiënten zijn medicatie goed inneemt. 71% slaat regelmatig over of vergeet het. Dat heeft heel veel effect op het verloop van de ziekte.”
E-coaching
CML-patiënten hebben in het begin van hun behandeling regelmatig contact met verschillende zorgverleners. Zij krijgen dan informatie en er wordt bijvoorbeeld geïnformeerd naar de medicijninname. Maar als de patiënt orale oncolytica krijgt en alles prima loopt, dan komt de patiënt pas na drie maanden weer in het ziekenhuis.
Om de therapietrouw toch te stimuleren is in het Dordrechtse ziekenhuis e-coaching geïntroduceerd. Via sms en e-mail krijgen patiënten op gezette tijden stukjes informatie toegestuurd. Bijvoorbeeld over het belang van therapietrouw en inname tijdens de maaltijd, over de interactie met voeding. “Dat kan in een berichtenlijn die je voor een periode van bijvoorbeeld zes maanden programmeert”, zegt Westerweel.
Medicatiedoosje
Een ander hulpmiddel voor therapietrouw bij orale oncolytica vormt het elektronische medicatiedoosje. Sprangers: “Dat doosje bevat de medicijnen. Een real time medication monitoring (RTMM)-systeem registreert of het doosje geopend wordt en of dat op het juiste moment gebeurt. Iemand heeft bijvoorbeeld in de ochtend twee uur om zijn medicijn in te nemen. Patiënt en behandelaars kunnen via het systeem de inname volgen. Wordt de inname vergeten en het doosje niet geopend, dan kan een sms-reminder naar de patiënt helpen de medicijnen toch nog in te nemen. Door het bespreken van de feedbackreports met de patiënt kom je te weten wat de reden is van het bijna missen. Komt het door de bijwerkingen, dan kun je eventueel interventies aanbieden om bijwerkingen te verminderen of voorkomen.”
Platform en beeldsluiter
Sprangers noemt ook CMyLife (www.cmylife.nl) om patiënten via e-health van informatie te voorzien. “Via het platform CMyLife krijgen patiënten informatie in de vorm van teksten, maar ook in de vorm van filmpjes aangeboden”, meldt zij. De website biedt ook een forum voor contact met andere CML-patiënten, en er is een Persoonlijk Gezondheidsdossier (PGD), waarin de patiënt onder andere zijn of haar eigen labresultaten kan terugzien.
Een ander initiatief vormt www.beeldsluiter.nl. Bijsluiters worden daar in beeld uitgelegd. Dat beeld is toegankelijk met de RVG-code die op de verpakking van het geneesmiddel staat. “Dat is niet specifiek voor CML-middelen, maar ook voor een aantal andere oncolytica”, besluit Westerweel.
Dr. Marijke van Oosten, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2017 vol 8 nummer 3
DEEL DIT ARTIKEL:
