Radiogeleide chirurgie is een belangrijk onderdeel binnen de oncologie. Zo worden radioactieve tracers toegepast bij de schildwachtklierbiopsie en voor weefselherkenning met weefselspecifieke tracers. Binnen de laparoscopische chirurgie wordt voor de detectie van tracers gewoonlijk gebruik gemaakt van een rigide gammaprobe. Omdat de bewegingsvrijheid van deze gammaprobes voor nieuw ontwikkelde operatierobots te beperkt is, ontwikkelden specialisten van het Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam, en het Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden, samen met het bedrijf Eurorad de flexibele DROP-IN-probe. De veelbelovende resultaten met de eerste tien patiënten wereldwijd werden recentelijk gepubliceerd in The European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging.1
Bij laparoscopische ingrepen, zoals de resectie van schildwachtklieren bij prostaatkankerpatiënten, is een optimale beeldgeleiding van groot belang. De klassieke, rigide gammaprobes die bij radiogeleide laparoscopie gebruikt worden, bieden echter slechts beperkte bewegingsvrijheid, waardoor accurate plaatsing moeilijk is. Bovendien verhinderen de dimensies van de probes het gebruik van andere laparoscopische instrumenten via dezelfde trocar. Om deze nadelen te ondervangen ontwikkelden specialisten van het Antoni van Leeuwenhoek en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), in samenwerking met het Franse bedrijf Eurorad, een flexibele probe. Deze zogenoemde DROP-IN-probe wordt via een trocar in de buikholte gebracht en vervolgens met de grijper van de operatierobot in positie gebracht. Op grond van positieve resultaten uit een verkennend onderzoek naar het gebruik van de DROP-IN-probe initieerden de onderzoekers onlangs een pilotstudie bij prostaatkankerpatiënten.2
First-in-humanstudie
Voor de bepaling van de uitvoerbaarheid en veiligheid van DROP-IN-gestuurde laparoscopische robotchirurgische resectie van schildwachtklieren werden in deze first-in-human studie tien prostaatkankerpatiënten geïncludeerd.1 Tijdens de studie werden de patiënten geïnjecteerd met indocyanine groen-99mTc-nanocolloïde, een hybride tracer die zowel fluorescerend als radioactief is en eerder ontwikkeld werd door de groep van dr. Fijs van Leeuwen van het LUMC.3,4 Vervolgens werden de lymfeklieren preoperatief gelokaliseerd met lymfoscintigrafie en SPECT/CT. Hierna konden, onder beeldgeleiding met de DROP-IN-probe en de met de Firefly fluorescentiecamera uitgeruste operatierobot (Da Vinci), de schildwachtklieren chirurgisch verwijderd worden. Hierbij werd de DROP-IN-probe gepositioneerd met de ProGrasp-tang van de operatierobot.
De resultaten laten zien dat de flexibele probe gemakkelijk en onafhankelijk van de andere laparoscopische instrumenten door de chirurg te bedienen was. Daarnaast konden de schildwachtklieren met de DROP-IN-probe duidelijk van de achtergrond worden onderscheiden en verwijderd. Volgens de auteurs blijkt uit deze resultaten dat de DROP-IN-probe een waardevol hulpmiddel is voor radiogeleide, robotgeassisteerde chirurgische ingrepen, zoals laparoscopische resectie van schildwachtklieren. Momenteel wordt de meerwaarde van de DROP-IN-probe onderzocht in een groter, internationaal cohort prostaatkankerpatiënten en samen met andere tracers.
Referenties
1. Meershoek P, et al. Eur J Nucl Med Mol Imaging 2018 Jul 27 [Epub ahead of print]
2. Van Oosterom MN, et al. Am J Nucl Med Mol Imaging 2016;6:1-17.
3. Van Leeuwen AC, et al. J Biomed Opt 2011;16:016004.
4. Brouwer OR, et al. J Nucl Med 2012;53:1034-40.
Dr. Robbert van der Voort, medical writer
Oncologie Up-to-date 2018 vol 9 nummer 6
DEEL DIT ARTIKEL:
