Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum, de Universiteit Twente (UT), het UMC Groningen, de TU Delft en het Hubrecht Instituut krijgen van NWO 18,8 miljoen voor de ontwikkeling van organen op een chip. Daarmee willen zij de kleinste functionele bouwstenen van hart, bloedvaten, hersenen en darmen nabouwen om meer zicht te krijgen op het ontstaan van ziektes, en sneller nieuwe geneesmiddelen te kunnen ontwikkelen.
Voor frequent voorkomende ziektes ontbreken goede laboratoriummodellen. Celkweken en proefdiermodellen hebben hun beperkingen. De onderzoekers willen met de organen op een chip een nieuw model introduceren. Ze brengen stamcellen van patiënten met een bepaalde aandoening op een siliciumchip. Deze is voorzien van uiterst fijne kanaaltjes waardoor vloeistoffen stromen waarmee de omstandigheden in een bepaald orgaan zo goed mogelijk worden nagebootst. De vloeistoffen worden aan- en afgevoerd door miniatuurpompjes en het gedrag van de cellen is met sensoren te meten. “Je maakt eigenlijk een klein deel van een orgaan”, zegt de Leidse hoogleraar ontwikkelingsbiologie prof. dr. Christine Mummery, die het project leidt.
Het onderzoek gaat tien jaar duren. “We gaan eerst onderzoeken hoe ziektes ontstaan en welke moleculen deze processen beïnvloeden. Ook willen we nagaan waarom bepaalde personen met een erfelijke aandoening ernstig ziek worden, terwijl anderen met dezelfde afwijking veel minder klachten hebben”, aldus Mummery.
Drs. Huup Dassen, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2017 vol 8 nummer 3