Fluorescentie-in-situhybridisatie (FISH) en immuunhistochemie (IHC) zijn de meest gebruikte methoden voor het bepalen van de tumorstatus van de receptortyrosinekinase ALK ten behoeve van behandeling met ALK-remmers. Gegevens van de internationale ALEX-studie maken het mogelijk de effectiviteit van deze bepalingen te evalueren bij de behandeling van niet-kleincellige longkanker.1 Prof. dr. Tony Mok (Hong Kong) liet tijdens de WCLC zien dat IHC robuuster blijkt te zijn dan FISH.2
Recente studies hebben laten zien dat patiënten met ALK-positieve niet-kleincellige longkanker (NSCLC) baat hebben bij de tegen anaplastisch lymfoomkinase (ALK) gerichte therapie. Dat impliceert de noodzaak van een kwalitatief uitstekende en robuuste bepaling van de ALK-status. Hiervoor worden FISH en IHC toegepast, maar er zijn geen gegevens van gerandomiseerde studies beschikbaar die de afzonderlijke methoden evalueren. “Dr. Anthonie van der Wekken, longarts, Universitair Medisch Centrum Groningen, heeft eerder aangetoond dat patiënten met een positieve FISH-status, maar een negatieve IHC-status vrijwel geen respons op een TKI laten zien”, gaf dr. Kim Monkhorst, patholoog in het Antoni van Leeuwenhoek te Amsterdam, aan in een analyse over dit onderwerp.3
In de ALEX-studie, een eerstelijnsstudie waarin de effecten van de ALK-remmers alectinib en crizotinib bij onbehandelde ALK-positieve NSCLC vergeleken worden, is een deel van de patiënten met zowel FISH als IHC getest. Dit levert een unieke dataset om de IHC- en FISH-assays voor ALK te vergelijken voor wat betreft de klinische uitkomst van deze middelen. Daarbij gaat de belangstelling met name uit naar tumoren die positief scoren met IHC, maar negatief met FISH.
De Ventana ALK (D5F3) CDx Assay (ALK IHC) werd in de centrale laboratoria gebruikt voor de selectie van ALK-positieve NSCLC bij de inclusie voor de ALEX-studie. Additionele monsters van deze patiënten werden retrospectief in deze laboratoria getest met de Vysis ALK Break Apart FISH Probe Kit (ALK FISH).
Van de 303 patiënten met ALK IHC-positieve NSCLC die werden gerandomiseerd, hadden er 242 tevens een valide ALK FISH-testuitslag, die in 203 gevallen positief was en in 39 gevallen ALK FISH-negatief (alectinibarm 21; crizotinibarm 18). Bij 61 (20,1%) van de ALK IHC-positieve patiënten kon geen geldig ALK FISH-resultaat worden verkregen, hetzij omdat de test niet lukte of omdat er onvoldoende weefsel beschikbaar was.
Analyse van de progressievrije overleving en objectieve respons van patiënten met IHC-positieve/FISH-positieve status bleken consistent met de primaire analyse van de intention-to-treatpopulatie van de ALEX-studie (HR 0,40; 95% BI 0,27-0,61; p<0,0001). Patiënten met ALK IHC-positieve/FISH-negatieve NSCLC blijven mogelijk een klinisch voordeel behouden van behandeling met ALK-remmers (disease control rate: crizotinib 72%, alectinib 53%), maar wel met een relatief lagere respons vergeleken met ALK IHC-positieve/FISH-positieve NSCLC-patiënten.
Tony Mok stelde vast dat de Ventana IHC bij de ALEX-monsters een robuustere methode bleek dan de Vysis FISH-test. “IHC verdient de voorkeur bij de selectie van patiënten voor eerstelijnsbehandeling met ALK-remmers.”
Referenties
1. Peters S, et al. N Engl J Med 2017;377:829-38.
2. Mok SK, et a. IASLC WCLC 2017: abstr MA 07.01.
3. Van der Wekken AJ, et al. Clin Cancer Res 2017;23:4251-8.
Dr. Jan Hein van Dierendonck, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2017 vol 8 nummer 6