Onderhoudsbehandeling met gemcitabine na pemetrexed zorgt voor een verdubbeling van de progressievrije overleving ten opzichte van best supportive care voor patiënten met mesothelioom. Dit bleek uit resultaten van de NVALT19-studie, gepresenteerd door dr. Sjaak Burgers, Antoni van Leeuwenhoek te Amsterdam, op het ESMO 2019 congres in Barcelona, Spanje.1 Het is het tweede positieve resultaat in de behandeling van deze patiëntengroep sinds 2003.
Maligne mesothelioom is een agressief tumortype dat veelal wordt veroorzaakt door blootstelling aan asbest. Patiënten met dit type tumor krijgen als eerstelijnsbehandeling standaard pemetrexed in combinatie met cisplatine. Helaas hebben de patiënten gemiddeld na drie maanden al te maken met progressie van de tumor. Jarenlang zijn nieuwe middelen en combinaties onderzocht, maar dit heeft niet geleid tot een verlenging van de progressievrije overleving (PFS). Gemcitabine heeft wel in combinatie met cis- of carboplatine bewezen actief te zijn in deze patiëntenpopulatie.2,3
De Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) heeft dan ook de NVALT19-studie opgezet, waarin de standaarddosering gemcitabine als onderhoudsbehandeling werd toegediend aan patiënten die geen progressieve ziekte hadden na de eerstelijnsbehandeling met pemetrexed. In deze multicenter, open-label, fase 2-studie werden in achttien centra in Nederland 130 patiënten gerandomiseerd tussen de onderhoudsbehandeling met gemcitabine en best supportive care (controlearm). De primaire uitkomstmaat van de studie was PFS, met als doel om deze te verdubbelen van een mediaan van drie naar zes maanden. Secundaire uitkomstmaten waren een review door een geblindeerde onafhankelijke radioloog, totale responspercentage bij patiënten met meetbare ziekte, algehele overleving en toxiciteit.
In beide armen werden 65 patiënten behandeld. De patiënten die werden gerandomiseerd naar de onderhoudsbehandeling met gemcitabine kregen gemiddeld vijf kuren van dit middel toegediend. Op het moment van analyseren van de data was de mediane follow-up 27,2 maanden. De controlearm had een mediane PFS van 3,2 maanden (95% BI 4,6-8,7) en een eenjaarsoverleving van 3%, terwijl dit in de experimentele arm 6,2 maanden (p<0,0001; 95% BI 4,6-8,7) was met een eenjaarsoverleving van maar liefst 21%. De HR van deze resultaten is 0,44 (95% BI 0,29-0,65). Bij de blinde herbeoordeling door een onafhankelijke radioloog werden behoorlijk overeenkomende resultaten gevonden: in de controlearm een mediane PFS van 2,8 maanden (95% BI 2,5-3,2) en in de experimentele arm 5,3 maanden (95% BI 4,2-7,1; HR 0,43; 95% BI 0,29-0,64; p<0,0001).
Of de algehele overleving ook is verbeterd is nog niet bekend, aldus Burgers. De huidige resultaten zijn al aanzienlijk en zullen een flinke impact hebben op de klinische praktijk. Naast het bewezen voordeel van de behandeling zijn de kosten van gemiddeld vijf toedieningen gemcitabine à een paar 100 euro per kuur zeer gering, vergeleken met dure immunotherapie of TKI’s die ook in studieverband onderzocht worden.
Referenties
1. Burgers JA, et al. Ann Oncol 2019;30(suppl_5):v851-934.
2. Favaretto AG, et al. Cancer 2003;97:2791-7.
3. Kalmadi SR, et al. Lung Cancer 2008;60:259-63.
Louise Prettelonk, wetenschapsjournalist
Oncologie Up-to-date 2019 vol 10 nummer 6
DEEL DIT ARTIKEL:
